Schizofrenia a inne zaburzenia psychiczne - diagnoza różnicowa
Autor: Mila Stachowska
Schizofrenia – trudności diagnostyczne
Schizofrenia to jedno z najbardziej złożonych zaburzeń psychicznych, które może przybierać różne formy i objawy. W praktyce diagnostycznej często pojawiają się trudności w odróżnieniu jej od innych schorzeń, co może prowadzić do błędnych rozpoznań. Zdarza się, że schizofrenia współwystępuje z innymi zaburzeniami, jednak bywa też mylona z nimi, mimo że są to zupełnie odrębne jednostki chorobowe. W tym wpisie przyjrzymy się objawom schizofrenii, które mogą przypominać inne zaburzenia oraz temu, jak odróżnić je w procesie diagnostycznym.
Autyzm a schizofrenia – wspólne cechy i różnice
Wyniki metaanalizy przeprowadzonej przez De Crescenzo i in. (2019) pokazują, że osoby z zaburzeniami ze spektrum schizofrenii (SSD) wykazują znacznie wyższe natężenie objawów autystycznych niż osoby zdrowe. Przykładowo, osoby z autyzmem często mają trudności w rozpoczynaniu rozmowy oraz posługują się językiem w sposób ograniczony, co może przypominać objawy schizofrenii. Deficyty społeczne, takie jak izolacja czy trudności w nawiązywaniu relacji, również występują w obu tych zaburzeniach.
W praktyce klinicznej problemem bywa odróżnienie pozytywnych objawów schizofrenii (takich jak halucynacje) od symptomów autyzmu. Na przykład problemy sensoryczne charakterystyczne dla osób z autyzmem mogą być mylnie interpretowane jako halucynacje wzrokowe lub słuchowe. Co więcej, brak wzajemności emocjonalnej obserwowany u osób autystycznych może przypominać alogię (ubóstwo mowy) i zaburzenia ekspresji emocji występujące w schizofrenii (De Crescenzo i in., 2019).
Schizofrenia a choroba afektywna dwubiegunowa
Od lat naukowcy zastanawiają się nad związkiem między schizofrenią a chorobą afektywną dwubiegunową. Badania Angst i Crow sugerują, że obie te choroby mogą mieć wspólne podłoże genetyczne. Cardno i in. (2002) przeprowadzili badania na parach bliźniąt, analizując genetyczne powiązania między schizofrenią, zaburzeniami schizoafektywnymi i manią. Wyniki wskazały na znaczące pokrywanie się czynników genetycznych odpowiedzialnych za te schorzenia, z dziedzicznością na poziomie 82-85% (Robin M. i in, 2004).
Dodatkowe badania w kohorcie urodzeniowej Dunedin wykazały, że dzieci, u których później rozwinęła się schizofrenia, już we wczesnym dzieciństwie miały trudności w rozwoju językowym, poznawczym i psychomotorycznym. Natomiast dzieci, u których w dorosłości zdiagnozowano chorobę afektywną dwubiegunową, wykazywały głównie trudności w funkcjonowaniu społecznym i emocjonalnym, ale nie miały deficytów poznawczych ani językowych. To sugeruje, że wczesne deficyty rozwojowe mogą być bardziej charakterystyczne dla schizofrenii niż dla choroby afektywnej dwubiegunowej.
Uzależnienia - podwójna diagnoza
W przypadku uzależnień, często współwystępują one z zaburzeniami psychicznymi. Badania wskazują na znaczną częstotliwość współwystępowania schizofrenii z nadużywaniem substancji, co może znacząco komplikować proces diagnostyczny i leczenie pacjentów.
Zgodnie z wynikami badania Epidemiologic Catchment Area (ECA), aż 47% osób z diagnozą schizofrenii lub zaburzeń schizofrenopodobnych spełniało kryteria dla jednego lub więcej uzależnień (33,7% dotyczyło zaburzeń alkoholowych, a 27,5% uzależnień od narkotyków). Często pacjenci ze schizofrenią sięgają po substancje psychoaktywne z podobnych powodów jak osoby bez tego zaburzenia: aby poprawić nastrój, uciec od rzeczywistości czy złagodzić negatywne stany emocjonalne, także nie jest to bezpośrednio powiązane z chorobą (Dixon, 1991).
Problemy diagnostyczne są szczególnie trudne w przypadku tzw. podwójnej diagnozy, czyli jednoczesnego występowania schizofrenii i uzależnienia. W takich przypadkach leczenie jest bardziej skomplikowane, wymagające zintegrowanego podejścia terapeutycznego, które uwzględnia obie kwestie. Ponadto, ze względu na różnorodność objawów, istotne jest przeprowadzenie dokładnej diagnozy, aby wykluczyć inne przyczyny zaburzeń psychicznych, takie jak choroby medyczne (np. udar czy zakażenie HIV), które mogą powodować objawy depresji, manii, lęku czy psychozy (Dixon, 1991).
Często istnieje ryzyko, że objawy uzależnienia są mylone z objawami schizofrenii, co wprowadza w błąd zarówno pacjentów, jak i specjalistów. Pacjenci z podwójną diagnozą wymagają szczególnego podejścia i wieloaspektowego leczenia, które musi obejmować zarówno aspekt psychiatryczny, jak i terapeutyczny związany z uzależnieniem. W związku z tym, diagnozowanie schizofrenii w połączeniu z zaburzeniami związanymi z nadużywaniem substancji stanowi nie tylko wyzwanie diagnostyczne, ale także terapeutyczne (Dixon, 1991).
Warto zatem, aby lekarze oraz specjaliści terapii uzależnień uważnie analizowali pełny kontekst zdrowotny pacjenta i wdrażali odpowiednie, skoordynowane działania terapeutyczne, które będą uwzględniały zarówno aspekty psychiczne, jak i uzależnieniowe (Dixon, 1999).
Diagnoza schizofrenii to nie lada wyzwanie, zwłaszcza że jej objawy mogą przypominać inne zaburzenia, takie jak autyzm czy choroba afektywna dwubiegunowa, jak i również współwystępować z nimi.. Kluczowe w procesie diagnostycznym jest dokładne przeanalizowanie historii pacjenta, obserwacja objawów oraz wykluczenie innych możliwych przyczyn. Zrozumienie nakładających się symptomów oraz ich specyficznych różnic może pomóc w uniknięciu błędnych diagnoz i wdrożeniu odpowiedniego leczenia.
Autor: Mila Stachowska
Bibliografia:
De Crescenzo F., Postorino V., Siracusano M., Riccioni A., Armando M., Curatolo P. and Mazzone L., (2019) Autistic Symptoms in Schizophrenia Spectrum Disorders: A Systematic Review and Meta-Analysis. Front. Psychiatry 10:78. doi: 10.3389/fpsyt.2019.00078
Dixon, L. (1999). Dual diagnosis of substance abuse in schizophrenia: prevalence and impact on outcomes. Schizophrenia Research, 35(1), S93–S100. https://doi.org/10.1016/s0920-9964(98)00161-3
Robin M. Murray, Pak Sham, Jim Van Os, Jolanta Zanelli, Mary Cannon, Colm McDonald. (2004)A developmental model for similarities and dissimilarities between schizophrenia and bipolar disorder,
Schizophrenia Research, Volume 71, Issues 2–3, Pages 405-416, ISSN 0920-9964, https://doi.org/10.1016/j.schres.2004.03.002.
TORBY
KUBKI TERMICZNE
PLAKATY
KUBKI PAPIEROWE
Sklep Artsider
wspieraj sztukę osób chorych na schizofrenię
kubki papierowe na kawę
Sklep Artsider
wspieraj sztukę osób chorych na schizofrenię
Fundacja Artsider im. Cypriana Michalika
KRS: 0001134250
Konto do wpłat: PKO BP
26 1020 2892 0000 5102 0941 4758
Śledź nas:
Napisz do nas
artsider@artsider.pl
798 017 122
artsider@artsider.pl
Jesteśmy Fundacją Artsider. Wspieramy osoby zmagające się ze schizofrenią i po kryzysie psychicznym - promujemy ich talent artystyczny walcząc z wykluczeniem i stereotypami.
Sprzedajemy papierowe kubki dla kawiarni, ozdobione unikalnymi grafikami osób chorujących na schizofrenię i organizujemy wystawy dzieł
Kontakt
Menu