Tzw. renta inwalidzka przysługuje osobie, którą uznano za całkowicie lub częściowo niezdolną do wykonywania pracy zarobkowej, z powodu stanu zdrowia. Za całkowicie niezdolną do pracy uważa się osobę, która całkowicie utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu. Za częściowo niezdolną do pracy uznaje się osobę, która utraciła - w znacznym stopniu - zdolność do pracy zgodnej z posiadanym przez nią poziomem kwalifikacji i nie rokuje odzyskania tej zdolności po przekwalifikowaniu. W przypadku osoby wymagającej stałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych orzeka się niezdolność do samodzielnej egzystencji.
Niezdolność do pracy orzekana jest zazwyczaj na okres nie dłuższy niż 5 lat, chyba że według wiedzy medycznej odzyskanie zdolności do pracy nie będzie możliwe przed upływem tego czasu.
Prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy przysługuje osobie ubezpieczonej, która spełnia następujące warunki:
- została uznana za niezdolną do pracy,
- niezdolność do pracy powstała w okresach ustalonych w ustawie (np. w okresie ubezpieczenia, zatrudnienia, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, pobierania zasiłków z ubezpieczenia społecznego) albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów,
- ma wymagany staż ubezpieczenia (okres składkowy i nieskładkowy), uzależniony od wieku, w jakim powstała przyczyna niezdolności do pracy (tzn. początek choroby): 1 rok - jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat, 2 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat, 3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat, 4 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat, 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.
Jak uzyskać orzeczenie o niezdolności do pracy?
1. Uzyskaj zaświadczenie o stanie zdrowia od lekarza pierwszego kontaktu lub specjalisty (najlepiej psychiatry) – druk OL-9.
2. Złóż zaświadczenie o stanie zdrowia, pozostałą dokumentację medyczną oraz wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy w odpowiednim oddziale ZUS (w zależności od Twojego miejsca zamieszkania).
3. Po rozpatrzeniu wniosku, ZUS poinformuje Cię (prawdopodobnie listownie) o terminie komisji lekarza orzecznika ZUS.
4. Staw się na komisji w określonym terminie – zostanie wówczas przeprowadzone badanie lekarskie i na jego podstawie lekarz wyda orzeczenie, które gwarantuje rentę.
5. Jeśli nie zgadzasz się z decyzją lekarza – złóż sprzeciw do Komisji Lekarskiej ZUS w terminie 14 dni od otrzymania orzeczenia. ZUS poinformuje cię o terminie i miejscu, w którym odbędzie się Komisja Lekarska ZUS.
Kwoty renty zmieniają się co roku, w marcu, i są uzależnione m.in. od wysokości średniej krajowej. Są one wyliczane indywidualnie, w zależności od okresów składkowych i nieskładkowych danego rencisty. Od 1 marca 2023 r. najniższa renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy wynosi 1588,44 zł, a najniższa renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy 1191,33 zł.
Renta socjalna przysługuje osobom pełnoletnim, u których lekarz orzecznik ZUS stwierdził całkowitą niezdolność do pracy z powodu naruszeń sprawności organizmu, które powstało:
- przed ukończeniem przez ciebie 18 roku życia,
- w trakcie nauki (także podczas wakacji lub urlopu dziekańskiego), na przykład w liceum albo na studiach – zanim skończyłeś 25 lat,
- w trakcie nauki w szkole doktorskiej, studiów doktoranckich albo aspirantury naukowej.
Procedura starania o rentę socjalną jest taka sama jak w przypadku renty z tytułu niezdolności do pracy. Od 1 marca 2023 r. najniższa renta socjalna wynosi 1588,44 zł
Osoby, którym nie przysługuje orzeczenie o niezdolności do pracy, mogą starać się o orzeczenie o niepełnosprawności, które jest podstawą do uzyskania zasiłku pielęgnacyjnego (w 2023 roku wynosił 294,39 zł miesięcznie) i innych świadczeń rodzinnych oraz zasiłku stałego z Ośrodka Pomocy Społecznej. Ponadto daje możliwość odpowiedniego zatrudnienia oraz korzystania z przywilejów pracowniczych (jak dodatkowy urlop), ulg podatkowych czy zniżek, np. na komunikację miejską.
Na orzeczeniu o niepełnosprawności osoby chorującej na schizofrenię zostanie odnotowany symbol przyczyny niepełnosprawności 02-P, mający zastosowanie w przypadku chorób psychicznych oraz stopnień niepełnosprawności: lekki, umiarkowany lub znaczny. Stopień niepełnosprawności określa zespół orzekający o niepełnosprawności, na podstawie złożonej dokumentacji medycznej oraz badania przeprowadzonego przez psychiatrów i psychologów podczas posiedzenia składu orzekającego. Orzeczenie może zostać wydane na stałe lub na określony okres czasu, np. 3 lata.
Jak uzyskać orzeczenie o niepełnosprawności?
TORBY
KUBKI TERMICZNE
PLAKATY
KUBKI PAPIEROWE
Fundacja Artsider im. Cypriana Michalika
KRS: 0001134250
Konto do wpłat: PKO BP
26 1020 2892 0000 5102 0941 4758
artsider@artsider.pl
798 017 122
artsider@artsider.pl
Jesteśmy Fundacją Artsider im. Cypriana Michalika. Wspieramy osoby zmagające się z tą chorobą i promujemy ich talent artystyczny.
Sprzedajemy papierowe kubki dla kawiarni, ozdobione unikalnymi grafikami osób chorujących na schizofrenię.